Onderstaand overzicht voor mensen met een beperking is geenszins volledig. Het zou je echter wel op weg moeten helpen bij het onderzoeken van de specifieke mogelijkheden voor het wonen en werken zonder grenzen of barrières. Ga naar europa.eu voor een compleet overzicht van Europese initiatieven en organisaties.
Er zijn allerlei Europese organisaties die informatie verstrekken, zoals euroblind.org (met hulpbronnen en nuttige links), autismeurope.org en de Europese Dovenunie EUD, met info in maar liefst 109 (!) talen.
De regels op het gebied van toegankelijkheid en rechten voor mensen met een handicap verschillen behoorlijk binnen de EU. Met een document van de overheid in één land van de Euregio Maas-Rijn heb je daardoor niet automatisch dezelfde rechten in een andere lidstaat. Aan de andere kant kan het ook zo zijn dat je in een andere stad of regio recht hebt op diensten of kortingen waaraan je in je (huidige) woonland nooit gedacht zou hebben.
Een positief voorbeeld is de Europese parkeerkaart, die in de meeste EU-landen wordt erkend, ook in de drie landen van de Euregio Maas-Rijn. Ga voor meer informatie naar youreurope, beschikbaar in alle talen van de EU.
Voor grensoverschrijdende reizen buiten de Euregio Maas-Rijn biedt youreurope een snelle check voor het reizen per trein of vliegtuig voor mensen met een handicap of beperkte mobiliteit.
Euregio Maas-Rijn
Informatie voor mensen met een beperking in de Euregio Maas-Rijn is nog vrij beperkt en zeker niet zonder grenzen (zie onder). In de meeste gevallen moet je de regelingen per land apart bekijken, zoals hieronder weergegeven.
Het beste advies is om na te gaan welke regelingen en voorwaarden in de drie landen gelden. Een globaal overzicht vind je hier, maar voor specifieke informatie over jouw persoonlijke omstandigheden kan een afspraak bij de desbetreffende instantie opheldering geven.
Natuurlijk is er altijd de optie van het Euregioticket, een dagkaart waarmee je voor € 19,- per persoon (of in het weekend met maximaal twee volwassenen en drie kinderen) door de hele Euregio Maas-Rijn reist.
Hieronder vind je een overzicht voor elk deel van de Euregio Maas-Rijn.
Het is daarnaast goed om te weten dat in de Euregio Maas-Rijn de meeste teams in de hoogste twee klassen, waaronder voetbalclubs, speciale voorzieningen bieden en een ondersteunend netwerk voor mensen met een handicap. Ga om te bepalen welk team jij wilt steunen naar onze informatie over sport en verenigingen.
Het factsheet voor behandelingen (EN, scrol vooral naar de laatste pagina) bevat een overzicht van alle medische voorzieningen voor mensen met een zeldzame ziekte in de Euregio Maas-Rijn. Ga voor meer informatie (in 4 talen) naar de EMRadi-website.
Regio Aken
In Duitsland is het openbaar vervoer (behalve IC- en ICE-treinen) gratis toegankelijk voor mensen met een ernstige handicap en een Schwerbehindertenausweis of gelijkwaardig document. Ga voor meer info naar AVV openbaar vervoer (DE).
Voor het reizen zonder hindernissen in en rond Aken zijn de twee onderstaande kaarten erg handig:
- voor de stad Aken (DE)
- voor de steden van de Städteregion Aachen (DE)
Voor nog meer bewegingsvrijheid zijn er rijscholen (DE) die zich speciaal richten op mensen met een beperking, zoals deze aan de Jülicher Straße in het stadscentrum van Aken.
Houd er rekening mee: We kunnen helaas geen volledig overzicht bieden, maar wel tips voor verder onderzoek.
Heb je een beperking, dan heb je recht op ondersteuning van je gemeente, universiteit of werkgever. Neem gerust contact op met Stadt Aachen (DE) voor meer informatie, zeker als bepaalde websites alleen beschikbaar zijn in het Duits.
Enkele overzichten (in het Duits) voor een eerste oriëntatie:
- Informatie van de Stad Aken voor mensen met een handicap
- Informatie van de stad Aken vanuit het perspectief van het gezin
Twee termen die handig zijn voor verder zoeken op het internet:
- Gleichstellungsbeauftragte = functionaris voor gelijke kansen; en
- Nachteilsausgleich = compensatie voor nadeel
De RWTH beschikt bijvoorbeeld over een Gleichstellungsbeauftragte en een Gleichstellungsbüro waar je kunt navragen of je in aanmerking komt voor een Nachteilsausgleich of andere ondersteuning.
Voor afgestudeerden met een (ernstige) handicap biedt het openbare arbeidsbureau Bundesagentur für Arbeit extra ondersteuning.
In en rond Aken hebben sportclubs soms speciale aanbiedingen voor mensen met een handicap, of ze bieden mensen zonder handicap juist de mogelijkheid om mee te doen met sporten als rolstoelbasketbal
Behindertensportgemeinschaft Aachen e.V. heeft een breed aanbod aan sporten, van badminton tot volleybal, op drie verschillende locaties.
In en rond Aken is er een groot netwerk voor ondersteuning van blinden en slechtzienden, gecoördineerd door de Blinden- und Sehbehindertenverein. Je kunt deelnemen aan hun activiteiten, handige links vinden of je aanmelden voor een adviesgesprek of bij de online community:
- Verschillende links van Behindertensportverein Aachen (D)
- De algemene homepage van Behindertensportverein Aachen (D)
- Behindertensportverein Aachen biedt ook adviesgesprekken (vraag naar de beschikbare talen).
De Selbsthilfegruppen in de Städteregion Aachen Kreis Heinsberg, Kreis Düren en Kreis Euskirchen, organiseren zelfhulpgroepen voor een breed scala aan problemen, van alcoholverslaving to tinnitus. Hoewel ze meestal Duitstalig zijn, kunnen deze groepen je vaak helpen om ondersteuning te vinden in andere talen.
PÄZ is het centrale aanspreekpunt voor gelijke behandeling (Gleichbehandlungsstelle) in en rond Aken, en biedt ondersteuning bij ongelijke behandeling of kansen, waaronder racisme.
De Duitse Bvkm.de heeft een overzichtskaart met plekken voor inclusief wonen en/of werken in en rond Aken Eschweiler, Düren, Jülich, Heinsberg, Blankenheim (Eifel vlakbij Euskirchen)
Hier vind je een overzicht van scholen en diensten voor blinden en slechtzienden in en rond Aken, waaronder de Louis Braille Blindenschule in Düren.
Zuid-Limburg en Nederland
Heb je een handicap, dan zijn er speciale reisproducten beschikbaar waarmee je in Nederland met de bus en trein kunt reizen. Meer informatie hierover vind je op de website 9292.nl of de informatie van de NS met de mogelijkheid om bijvoorbeeld reisassistentie aantevragen.
Een uitgebreid overzicht van je rechten en mogelijkheden als inwoner van Nederland met een handicap vind je op handicap.nl. Kijk voor algemene info en activiteiten ook op inclusienederland.nl . Engelstalige informatie vind je op angloinfo.com
Ga voor ondersteuning van je gemeente, universiteit of werkgever naar het overzicht van Maastricht University.
Een overzicht van activiteiten op het gebied van sport en ontspanning voor mensen met een handicap in Nederland vind je op gehandicaptensport.nl, waar je via de zoekfunctie (even scrollen) alle negen clubs in Limburg vindt.
Meer informatie over verschillende sporten vind je via de volgende links:
- mgs-maastricht.nl – Maastrichtse Gehandicapten Sportvereniging
- maastrichthelpt.nl – overzicht van sport met een beperking in Maastricht
- RSVG – Rijsportvereniging voor mensen met een handicap
- iedereenkansporten-parkstad.nl – activiteiten in de omgeving Heerlen, Kerkrade, Brunssum en Landgraaf
België (vooral Vlaanderen)
De website van de Belgische spoorwegen NMBS biedt praktische informatie en antwoorden op veelgestelde vragen over het reizen met de trein in België.
Inwoners van Vlaanderen met een handicap komen in aanmerking voor een gratis abonnement voor het openbaar busvervoer van De Lijn. (Deze bussen rijden binnen Vlaanderen tot en met Brussel, maar ook bijvoorbeeld naar Luik en Maastricht.)
Informatie over ondersteuning van je universiteit vind je bijvoorbeeld op de website van de Universiteit Hasselt.
Op de websites van de gehandicaptenverenigingen VFG en KVG is ook allerlei informatie te vinden.
Daarnaast biedt het Vlaams agentschap voor personen met een handicap Vaph.be veel informatie over rechten en gelijke behandeling.
De vereniging GSVT biedt trainingen op verschillende locaties, met name ten noorden van Genk en Hasselt. Ze doen aan rolstoelatletiek, rolstoelrugby, powerchairhockey, rolstoel basketbal en zelfs rolstoeldansen. Meer informatie hierover vind je op hun website.
De Blindengeleidehondenschool in Genk traint blindengeleidehonden voor mensen met een visuele beperking.
