Waar je ook woont of werkt in de Euregio Maas-Rijn, je wordt deel van een (nationaal) stelsel van sociale zekerheid en gezondheidszorg. Voor een vast percentage van je inkomen krijg je een verzekeringsnummer en kun je gebruikmaken van de sociale voorzieningen. De Europese Unie (europa.eu) geeft een algemeen overzicht van de dekking van de zorgverzekering binnen de EU.
Over de grenzen van de sociale zekerheid
Binnen de Euregio Maas-Rijn zijn er drie verschillende nationale socialezekerheidsstelsels. Dit zorgt voor aardig wat extra papierwerk als je ervoor kiest om in het ene land te wonen en in het andere te werken. Het kost extra moeite, maar je bent niet alleen; 26.000 grenswerkers in de EMR zijn deze uitdaging al aangegaan.
Let op: hoewel België één systeem heeft voor sociale zekerheid, willen de procedures in Vlaanderen en Wallonië nog wel eens verschillen bij organisaties als vakbonden.
Informatie over sociale zekerheid voor grenswerkers vind je bij de GrensInfoPunten.
Klik hieronder op jouw regio om de juiste contactgegevens te vinden.
Ondersteuning in jouw regio:
Drie verschillende socialezekerheidsstelsels
De socialezekerheidsstelsels in de Europese Unie verschillen behoorlijk, ook in België, Duitsland en Nederland. De systemen zitten heel anders in elkaar en kunnen daardoor niet goed naast elkaar worden gelegd voor een eenvoudige vergelijking. In onderstaand overzicht worden de systemen globaal uitgelegd. Meer informatie vind je via de vermelde links.
Korte samenvatting
Het Belgische socialezekerheidsstelsel dekt alle werknemers en zelfstandigen in het land. Onder bepaalde omstandigheden gelden de uitkeringen ook voor gezinsleden of andere leden van het huishouden die van je afhankelijk zijn. Het systeem geldt voor het hele land, maar uitvoeringsinstellingen verschillen wel tussen Vlaanderen en Wallonië.
Uitkeringen
- kinderbijslag
- werkloosheidsverzekering
- arbeidsongevallenverzekering
- gezondheidszorg
- ouderdoms- en invaliditeitspensioenen
- verzekering voor langdurige zorg.
Kosten
Als werknemer betaal je ongeveer 13% van je brutosalaris aan het socialezekerheidsstelsel van de staat. Je werkgever draagt nog eens 25 tot 30 % van je brutosalaris bij. De bevoegde instantie bepaalt deze bijdrage.
Via het zorgstelsel krijg je de kosten van dokters- en ziekenhuisbezoek en medicijnen geheel of gedeeltelijk vergoed. Wel moet je zelf actie ondernemen en een ziektekostenverzekering kiezen en je inschrijven. De kosten blijven echter in alle gevallen gelijk.
Bezoek voor meer informatie de vele speciale pagina’s van Make-it-in-Germany.com Hier een beknopte samenvatting:
Automatisch lidmaatschap …
Als je in Duitsland premieplichtig bent voor je werk, bent je automatisch lid van de vijf wettelijke stelsels voor sociale zekerheid. Je hoeft je geen zorgen te maken over de overmaking van het geld; je werkgever draagt de premies voor alle vijf socialezekerheidsstelsels rechtstreeks af aan de verzekeringsmaatschappijen. Op je maandelijkse loonstrook zie je dan de bijdragen die al op je loon zijn ingehouden voor belastingen en sociale zekerheid.
… met enige keuzestress wat betreft zorgverzekeringen
De ziektekostenverzekering is de enige van de vijf sociale verzekeringen die verschillende aanbieders kent. Je kunt zelf het ziekenfonds kiezen dat het beste bij jouw behoeften past. De wettelijke bijdrage is voor alle ziekenfondsen gelijk, maar de uitkeringen kunnen verschillen. Bij een jaarinkomen hoger dan € 60.750 (vanaf 2019) kun jij je ook aansluiten bij een particulier ziekenfonds.
Naast deze vijf krijg je ook een individuele socialezekerheidskaart. Op deze kaart staat een nationaal verzekeringsnummer, dat je aan je werkgever moet doorgeven.
Uitkeringen
- Ziektekostenverzekering (Krankenversicherung): de kosten voor doktersbezoek, diverse geneesmiddelen en therapiemaatregelen worden door deze verzekering gedekt.
- Langdurige zorgverzekering (Pflegeversicherung): Als je door ziekte permanent afhankelijk bent van langdurige zorg, ontvang je een basisuitkering.
- Pensioenverzekering (Rentenversicherung): Je pensioen wordt berekend op basis van je eigen premiejaren en de bijbehorende gestorte pensioenbedragen. Het werkt bijvoorbeeld anders dan de AOW in Nederland en is sterker afhankelijk van je daadwerkelijke bijdragen.
- Ongevallenverzekering (Unfallversicherung): Deze dekt de kosten als gevolg van een arbeidsongeval of beroepsziekte, inclusief medische behandeling en re-integratie in het beroepsleven.
- Werkloosheidsverzekering (Arbeitslosenversicherung): Als werkloze ben je voor bepaalde tijd financieel beschermd door de Agentur für Arbeit met ‘Arbeitslosengeld I’. Hiervoor moet je in de afgelopen twee jaar ten minste één jaar premie hebben betaald aan het socialezekerheidsstelsel. Zo niet, dan krijg je via het Jobcenter ‘Arbeitslosengeld II’, beter bekend als ‘Hartz IV’.
Kosten
Voor het lidmaatschap van de sociale verzekeringen betaal je een vast percentage van je inkomen uit werk. Ook je werkgever betaalt een vast percentage. Zo bedraagt het lidmaatschap van de wettelijke ziektekostenverzekering momenteel bijvoorbeeld 14,6% van je arbeidsinkomen – waarvan jij 7,3% betaalt en je werkgever 7,3%.
Voor grenspendelaars
Het Duitse systeem uitgelegd voor grenspendelaars en niet-grenspendelaars door GrenzInfoPunkt (D/NL/FR)
Bezoek voor meer informatie de speciale pagina van Expat Centre Maastricht over sociale zekerheid, met alle bijbehorende deep links, of de pagina’s van de GrensInfoPunten of GrenzInfoPunkte.
Twee verzekeringscategorieën
Het sociale zekerheidsstelsel in Nederland bestaat uit twee verschillende categorieën.
- Aan de ene kant zijn er de algemene volksverzekeringen, waaraan iedere werknemer bijdraagt.
- Anderzijds zijn er de exclusieve werknemersverzekeringen, die de werkgever financiert
Uitkeringen volksverzekeringen
- Algemene Ouderdomswet (AOW): Een basispensioen van de overheid voor mensen die de AOW-leeftijd hebben bereikt. Je bouwt AOW op als je in Nederland woont, het is dus minder afhankelijk van je ‘prestatie’ of daadwerkelijke bijdrage.
- Algemene Kinderbijslagwet (AKW): Ouders ontvangen een bijdrage voor de opvoeding en verzorging van kinderen tot 18 jaar.
- Algemene nabestaandenwet (ANW): Financiële ondersteuning voor mensen van wie de partner is overleden en voor weeskinderen.
- Wet langdurige zorg (WLZ): Ondersteuning voor mensen die een geestelijke of lichamelijke beperking hebben en dagelijks zorg nodig hebben.
- Werkloosheidswet (WW): Gedeeltelijke compensatie voor het verlies aan verdienvermogen voor mensen die geheel of gedeeltelijk werkloos worden.
- Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA): Ondersteuning voor mensen die gedeeltelijk arbeidsongeschikt zijn geworden.
- Ziektewet (ZW): Ondersteuning voor mensen die geen werkgever (meer) hebben.
Werkloosheidsverzekering
Voor de werkloosheidsverzekering betaalt de werknemer 3,5% van het brutoloon en de werkgever betaalt nog eens 4,75%.
Europa.eu heeft voor de drie landen in de Euregio Maas-Rijn de volgende soorten steun geclusterd. Voor u als ontvanger kan ‘sociale zekerheid’ het volgende betekenen:
- Gezinsuitkeringen
- Ziektekostenverzekering
- Arbeidsongeschiktheid
- Ouderdom en nabestaanden
- Sociale bijstand
- Werkloosheidsuitkeringen
Opgemerkt zij dat de definitie en de toekenning van deze steun van land tot land sterk verschillen. Zo zijn ‘Familienleistungen’ in Duitsland niet gelijk aan ‘gezinsbijslagen’ in Nederland of België.
